• Wat is angst?
• Wat doet angst met een hond?
• Mijn hond was heel sociaal volgens de beschrijving, maar hij is ronduit bang. Hoe kan dat en wat moet ik doen?
• Mag ik mijn hond troosten als hij bang is?
• Ze zeggen dat je angst erger maakt als je er aandacht aan besteedt. Klopt dat?
• Wat wordt er bedoeld met een ‘veilige plek’?
• Wat zijn de verschillen tussen onzeker en bang? Hoe zie ik dat?
• Mijn hond is opeens weer bang. Het ging juist zo goed. Hoe kan dit?
• Wat wordt bedoeld met de “stress-emmer”?
• Wat gebeurt er bij veel stress?
• Hoe kan ik stress verminderen bij mijn hond?
• Mijn hond is heel onzeker, maar als de hond van een vriendin er is, zie je hem opbloeien. Moet ik er nu een andere hond erbij nemen?

Wat is angst?
Woordenboek Van Dale:
angst (de; m; meervoud: angsten)
Gevoel van beklemming, vrees, onveiligheid of onzekerheid: iets met angst en beven tegemoetzien er erg tegen opzien, het vrezen; hij stond duizend angsten uit; in angst zitten

Definitie van het Nederlands jeugd instituut
Angst is een beklemmende, onaangename emotionele toestand die wordt veroorzaakt door dreiging of gevaar. Angst wordt problematisch wanneer er een overmatige uiting is van normale angsten, zodanig dat deze het normaal dagelijks functioneren negatief beïnvloedt.

Angst is een normale emotie, iedereen, mens en dier, kent het. Het is ook een hele helpende emotie. Het waarschuwt je voor gevaar en zet je lichaam op scherp. Je lichaam wordt in paraatheid gebracht om te reageren; ga je vechten, ga je vluchten of bevries je en doe je net of je er niet bent?

Angst verdwijnt als je hebt ervaren dat het gevaar geweken is. Angst vermindert als je bekend bent met de situatie. Door te weten wat je kunt verwachten, weet je wat er gaat komen en hoef je geen angst meer te ontwikkelen.

Wat doet angst met een hond?
Kort durende angst: Angst is een hele intense emotie, waarbij het lichaam sterk reageert met aanmaak van een hele reeks stresshormonen. Deze hormonen zorgen ervoor dat het lichaam in opperste staat van paraatheid komt. Dit herken je aan een verhoogde hartslag, vergrootte pupillen en adrenaline en versnelde ademhaling.

Als reactie hierop wil de hond ‘iets’ doen. Gevaar ontwijken kan met vluchten, wegkruipen, ontwijken. Als gevaar niet te ontwijken is zal de hond kiezen voor grommen, uitvallen of, als het echt niet anders kan, bijten en vechten. Als de hond geen kant op kan en niet kan vluchten en niet durft te vechten, kan hij bevriezen. Bij bevriezen beweegt de hond niet meer, verstijft het lichaam en is hij uit contact met de omgeving.

Langdurende angst, zoals verlatingsangst: Als angst lange tijd aanhoudt, is het lichaam constant in opperste paraatheid. Het lichaam kan dan niet meer tot rust komen, dat leidt tot oververmoeidheid en overprikkeling. Dit resulteert weer in fysiek ongemak, wat ook het psychische ongemak versterkt. De hond komt hierdoor in een negatieve spiraal terecht.

Langdurige stress en angst beschadigt de hond zowel mentaal als fysiek. Altijd op scherp staan maakt een hond prikkelbaar, vermindert concentratievermogen en verstoort het lerend vermogen. Niet kunnen ontspannen, niet diep kunnen slapen, put het lichaam uit. Het kan resulteren in hartproblemen, maag/darm problemen en een lagere weerstand waardoor de hond sneller ziek kan worden.

Mijn hond was heel sociaal volgens de beschrijving, maar hij is ronduit bang. Hoe kan dat en wat moet ik doen?

Dit horen we helaas heel vaak en we kunnen ons voorstellen dat dit voor nieuwe eigenaren heel lastig is. Toch is er hoop, maar daar is ook geduld voor nodig!

De beschrijving van de honden is gebaseerd op hun gedrag op de plek waar zij op dat moment leven. Hoe de omstandigheden daar ook zijn in onze ogen, voor de hond is dat wel de plek die hij kent. Het gedrag wat men heeft beschreven is waar, op dat moment en in die context. Maar je hond is niet meer daar. Hij is verplaatst naar jou en zijn hele bekende wereld is verdwenen. Geen wonder dat hij bang is. Niets is meer hetzelfde en hij weet absoluut niet wat hij kan verwachten van de mensen en alles in deze vreemde omgeving!

Door je hond alle, maar dan ook alle, tijd te geven om te wennen aan zijn nieuwe leven zal hij steeds meer zichzelf gaan worden. De kans dat hij zijn vrolijke blije zelf weer wordt is heel groot. Maar dat vraagt dus geduld en begrip van jou. Kijk onder ‘De eerste periode’ voor onze adviezen hoe jij jouw hond het beste kunt begeleiden.

Mag ik mijn hond troosten als hij bang is?

Jazeker! Graag zelfs! Als jouw hond bang is, dan mag je hem gewoon steunen en er voor hem zijn. Kijk wat hij prettig vindt. Wil hij tegen je aan kruipen? Vindt hij het prettig om onder jouw benen te komen liggen? Laat hem dat dan doen. Merk je dat hij je aankijkt of naar je toe wil als hij iets lastig vindt? Nodig hem dan uit om naar je toe te komen. Het kan ook zijn dat je hem helpt met iets lekkers om op te kauwen. Door te kauwen kunnen honden ontspannen en stress loslaten. Kijk naar wat je hond nodig heeft, creëer een fijne plek voor hem vlakbij jou en blijf bij hem totdat hij ontspannen is.

Ze zeggen dat je angst erger maakt als je er aandacht aan besteedt. Klopt dat?

Nee, dat klopt niet. Angst kun je niet belonen. Angst is geen gedrag, angst is een emotie. Gedrag kun je versterken, maar emotie niet. Angst is er en mag er zijn. Het is een emotie, iets wat een hond voelt. Dat kan je niet belonen of erger maken als je je hond steunt. Emoties zijn niet trainbaar.

Negeer je hond nooit als hij bang is. Weet je hoe erg het is om niet gezien te worden als je bang bent? Dan kun je niemand meer vertrouwen. Zo ervaart een hond dat ook. Dus nodig hem uit om bij je te komen, zorg dat hij zich veilig voelt bij jou en vanuit die veiligheid zal hij zelf ervaren dat hij niet bang hoeft te zijn. Op zijn tempo, gesteund door jouw begrip en geduld.

Belangrijk: Als je hond bang is, zorg dan dat jij heel rustig bent en als een ‘rots in de branding’ er voor hem bent. Jouw rust zal je hond vertrouwen geven en hem de kans geven te ontspannen.

Wat wordt er bedoeld met een ‘veilige plek’?

Een veilige plek is een ruimte waar je hond zich prettig voelt, waar hij zeker weet dat hij zich veilig voelt. Zo een plek kun je overal waar je met je hond bent zelf creëren. Thuis natuurlijk, maar ook op visite.

Dit zijn de voorwaarden voor een veilige plek:

• Een lekker kleed of kussen met eigen geur.
• Een waterbak met vers water makkelijk bereikbaar.
• Een duidelijke afbakening zodat iedereen in de ruimte weet: dat is een veilige plek. Dit kan een stoel of tafel zijn, maar ook een hekje als afbakening. Gebruik je liever een bench? Houd dat wel het deurtje open zodat je hond een keuze heeft om er in of ernaast te gaan liggen.
• In een hoek, uit de loop, maar wel met overzicht.
• Voorkom dat vreemden recht naar je hond kunnen kijken.
• Houd rekening met tocht.
• Communiceer aan iedereen duidelijk dat als je hond daar ligt, dat niemand zich met hem bemoeit. Dus ook jij en je gezinsleden niet. Dit is echt een rustplek van je hond.

Wat zijn de verschillen tussen onzeker en bang? Hoe zie ik dat?

Bij onzekerheid en angst zal je hond veel vergelijkbare signalen geven zoals tongelen (de tong kort naar buiten steken), wegkijken, niet bewegen of juist weg bewegen, geen voer aannemen, niet ingaan op de uitnodiging om aangehaald te worden, grommen als hij benaderd wordt of juist ‘bevriezen’ en helemaal niet reageren.

Het grote verschil tussen onzekerheid en angst is dat je hond bij onzekerheid wel zal gaan reageren op zijn omgeving als hij merkt dat hij alle ruimte krijgt. Bij angst vertrouwt de hond echt niets en niemand meer. Bij een onzekere hond zul je op heel korte termijn verandering gaan zien omdat hij snel leert dat je het beste met hem voor hebt. Een angstige hond heeft veel meer tijd nodig om te wennen aan jullie contact en zal langere tijd afwachtend en wantrouwend zijn.

Mijn hond is opeens weer bang. Het ging juist zo goed. Hoe kan dit?

Soms gaat het voor een hond allemaal te snel en kan hij overrompeld worden door alle nieuwe prikkels die hij binnenkrijgt. In zijn enthousiasme is hij te hard van stapel gelopen en is zijn stress-emmertje toch overvol geraakt. Op zo’n een moment zie je terugval in het oude gedrag. Dan is opeens alles weer spannend of zelfs ronduit eng.

Dit is geen reden tot grote zorg, wel reden tot meer zorgzaamheid. Je zult je hond weer wat meer moeten begeleiden en begrenzen en goed laten rusten. Door die rust, veiligheid en structuur kan je hond herstellen en weer opbouwen.

Mochten er echt nare dingen gebeurd zijn, kan het zijn dat je hond langer tijd nodig heeft om te herstellen. Denk hierbij aan een nare ervaring met een andere hond of een mens die zijn grenzen niet respecteerde, maar ook vuurwerkknallen of plotseling onweer kunnen een trigger zijn. Deze voorvallen ondermijnen het vertrouwen van je hond. Dit raakt aan de voorspelbaarheid in zijn leven die hij juist zo hard nodig heeft. Als de terugval echt te wijten is aan een voorval, ga dan flink wat stappen terug in jullie dagelijkse gang van zaken. Poets de gewoontes en rituelen van de eerste weken weer op en bouw het vertrouwen opnieuw op. Dit kan even lastig zijn, maar weet dat je hond met een wat trage start zeer waarschijnlijk daarna grote stappen maakt en de angst voorbij gaat.

Wat wordt bedoeld met de “stress-emmer”?

Het stress-emmertje kan je zien als een denkbeeldig emmertje dat jouw hond met zich meedraagt. Wanneer de hond iets stressvols ervaart gaat er een schep stress-hormonen in die emmer, deze hormonen heten adrenaline en cortisol. Adrenaline is een kortwerkend stress-hormoon dat ongeveer 15 minuten na een spannende gebeurtenis is omgezet door het lichaam en is verwerkt. Cortisol blijft echter uren actief. Dus na één spannende gebeurtenis heeft je hond heel wat uren hersteltijd nodig om zijn lichaam weer in balans te krijgen.

Het punt is dat het lichaam van de hond (en dit geldt ook voor de mens!) geen onderscheid maakt tussen negatieve stress en positieve stress. Op beide vormen reageert het lichaam met de aanmaak van de stress-hormonen. Dus voor je het weet zit die stress-emmer behoorlijk vol. Dan lukt het bijna niet meer om het lichaam in balans te krijgen en kan één kleine spannende gebeurtenis de bekende spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer doet overlopen. Dit kan een explosieve reactie tot gevolg hebben. Denk aan uitvallen, enorm gaan blaffen, rondjes rennen, enorm aan de lijn trekken, willen vluchten.

Wat gebeurt er bij veel stress?

Stress is een reactie van het lichaam op overbelasting. Het is een toestand waarin een lichaam op een inwendige of uitwendige bedreiging reageert en zijn krachten concentreert om de gevaarlijke situatie onder controle te krijgen. Het is een overlevingsreactie op prikkels.

Op zich is dit een normale reactie op een situatie. Stress is onlosmakelijk verbonden met ons leven; elke dag is er wel iets spannend of heel erg leuks dat stress oproept. Dat zou geen probleem moeten zijn als we ook allemaal de tijd krijgen om het te verwerken. Dat is bij een hond uit het buitenland best een opgave omdat zij al met een flink gevulde stress emmer door het leven gaan, alleen al doordat ze verhuisd zijn van hun land van herkomst naar hier.

De ene hond kan veel beter met stress omgaan dan een ander. Bij de ene hond zit het emmertje van nature al voller. Bij de ander duurt het heel lang voor de hond last krijgt van teveel stress. Stress kan bij honden die veel te verwerken hebben, waaronder dus de buitenlandse hond, wel veel eerder gaan stapelen.

Hoe kan ik stress verminderen bij mijn hond?

• Door te zorgen voor voldoende rust- en hersteltijd voor je hond kan hij de opgedane indrukken verwerken. Hij kan hierdoor zijn stress-emmer leger maken.
• Observeer je hond door de dag hen goed en krijg zicht op wat hij spannend of eng vindt.
• Probeer die situaties te vermijden met goed management.
• Leer stress-signalen herkennen bij je hond.
• Zorg voor een goede balans tussen actie en rust.
• Wees je bewust dat elke spannende situatie, negatief maar dus ook positief, de emmer vult.

Mijn hond is heel onzeker, maar als de hond van een vriendin er is, zie je hem opbloeien.

Moet ik er nu een andere hond erbij nemen?

Wacht even met overhaaste beslissingen nemen want “nee!” dit is absoluut niet altijd de oplossing en er komt heel wat kijken bij een juiste match!

We horen vaker dat een angstige of onzekere hond opeens veel meer durft als er een andere hond bij is. Dat is prachtig om te zien. De andere hond lijkt als voorbeeld te dienen van hoe het ook kan en samen ben je nu eenmaal sterker. Het is voor jouw hond heerlijk om zo een maatje te hebben! Maar daar zit ook gelijk ons punt: jouw hond heeft een klik met deze hond. Dat wil niet zeggen dat hij dus met alle honden een klik zal hebben. Deze hond is stabiel en zeker van zichzelf, dat weet je niet van een nieuwe hond die erbij komt. Stel dat ze elkaar versterken maar juist naar de onzekere kant… dat wil je echt niet!

Overweeg je toch een hond erbij te nemen, check dan eerst onze tips:

• Ontdek eerst of je hond echt behoefte heeft aan een maatje. Je kunt een andere hond bij je laten logeren zodat je alle facetten van de dag meemaakt en je goed kunt zien of je hond hier baat bij heeft.
• Wees eerlijk naar jezelf: wil jij een hond erbij? Ook jij kunt dit ervaren met een logeerhond ????
• Wees je bewust van de risico’s: als het niet goed gaat, zal de spanning oplopen en zijn er twee honden met een extra nare ervaring in hun rugzak.

TIP: Ga je wel voor een hond erbij? Kies dan een hond die al in Nederland is en hier in de opvang zit. Dan heb je meer informatie en kun je ontmoetingen en wandeldates plannen met de honden om te kijken of ze echt samen matchen.