Tuzla, Bosnië, september 2006. We rijden de berg op. Door de autoramen heen hoor ik een oorverdovend kabaal. Honderden honden blaffen ons toe. Ze dringen voor aan het hek, op zoek naar een knuffel of een gewillige kuit om in te bijten. De aanblik wordt me te veel. Ik kan alleen maar keihard huilen. Terwijl ik me probeer te vermannen, ga ik samen met de andere vrijwilligers het asiel binnen.

Neuzen, poten, staarten, tongen en oren bedekken me. Ze willen allemaal tegelijk aandacht. Ik voel me direct schuldig, want hoe kan ik ze nou allemaal die welverdiende knuffel geven? Al die onnodig geboren schatten die opgesloten zitten in dit soort gevangenissen. Ik heb een bijna onbedwingbare behoefte om het hek open te zetten, maar ik weet mijn bevrijdingsdrang een halt toe te roepen en sleep mezelf door de horde honden.

Een week lang zijn we hard aan het werk met het steriliseren van honden en het bouwen van nieuwe onderkomens. Gedurende de week vallen een paar honden een beetje extra op. Tijdens één van mijn spaarzame pauzes zit ik samen met een andere vrijwilliger even uit te blazen en zoals altijd komen dezelfde honden ons gezelschap houden. Eén van hen is Bulka, een pitbull-mix. Ze komt iedere keer tegen me aan zitten en wil gewoon genegenheid. Niet meer en niet minder.

Aan het eind van de week ben ik verdrietig, want ik weet dat ik al die schatten moet achterlaten. Ik vertrek net zoals ik ben aangekomen; hard huilend!

Als ik eind oktober terugkom in het asiel, is er niet veel veranderd. De spanning is toegenomen en de toekomst van de honden nog onzekerder. Bulka zoekt me op, is nog steeds op zoek naar genegenheid, warmte, liefde. Ik laat haar weer achter in het hellehol.

Eenmaal thuis nemen de Bosnische honden het grootste deel van mijn overpeinzingen in beslag. Ze zitten in mijn systeem, en ik kan aan bijna niets anders meer denken dan aan de zware winter die de dieren keihard zal raken.

Begin januari 2007 ga ik opnieuw naar het asiel in Tuzla. Deze keer gaat echtgenoot Fred mee. Fred is een kattenmens en heeft niet zoveel met honden, maar hij wil toch graag de handen uit de mouwen steken voor het asiel. Bovendien is hij toch wel heel erg benieuwd naar de reden van mijn obsessie.

Het is een heftige en vervelende week met een heleboel dieptepunten. We moeten alle pups in het asiel laten inslapen omdat ze ziek zijn. De kou en ondervoeding zal hun lijdensweg alleen maar verergeren. Ik neem zo'n klein warm lijfje in mijn handen en stel het beestje gerust met zachte, lieve woordjes. Hij knort tevreden en vertrouwt me volledig, niet wetende wat voor vreselijke beslissing ik voor hem heb moeten nemen. Ook al weet ik dat de verlichting zwaarder weegt, ik kan het nauwelijks verkopen aan mijn geweten. Als we klaar zijn wordt de kruiwagen met pups naar het zelfgemaakte graf gereden en worden de pups respectvol begraven.

Langzamerhand bereikt het Bosnische hondenvirus ook Fred, het gevoel dat je wat doet, echt iets wat het verschil maakt. En stap voor stap zie ik hem veranderen in een hondenmens, met als grootste stimulans de lieve kleine Bulka. Een typische pitbull-achtige hond, bloedlief en op zoek naar een knuffel treft ze Fred. Hij schrikt, kijkt naar de hond en is voorzichtig, maar hij merkt al snel dat er geen kwaad schuilt in deze schat. Ze straalt liefde uit en vervult je hart met een warme gloed. Het knuffelen met alle lieverds werkt zuiverend, neemt het verdriet weg van alle ellende en geeft kracht.

Het is ons laatste bezoek aan het asiel in Tuzla geweest. Daarna volgt een maandenlange juridische strijd om de zeggenschap over het asiel. We moeten ´onze´ 450 honden achterlaten. Ze gaan een zeer onzekere toekomst tegemoet en het enige wat we kunnen doen is machteloos toezien hoe ze sterven van honger, dorst en gebrek aan verzorging.

Het is april 2007 als we een nieuw project bezoeken, een klein asiel in Orasje. Met een knoop in de maag gaan we de nieuwe uitdaging aan. Nieuwe lieve honden en mensen van het project in Orasje verzachten het leed, maar vergeten kunnen we de honden in Tuzla niet.

Het nieuwe asiel is het tegenovergestelde van het asiel in Tuzla. Het is een paradijs waar oprechte liefde voor dieren de drijfveer is, en niet het geld. Svjetlana en haar man Yusuf zijn dit asiel begonnen voor de honden die rond het dorp lopen en gedumpt worden in de directe omgeving. Het asiel wordt onze nieuwe basis, een ware ambassadeur die aan de rest van Bosnië laat zien hoe het moet.

In september 2007 reizen we opnieuw naar Bosnië. Een aantal vrijwilligers van onze groep is al vooruit gereisd om dingen voor te bereiden. We rijden in Oostenrijk als ik een sms krijg. Ik kan nauwelijks ademhalen door de boodschap. 'Nee, nee, nee,' roep ik. Fred zet geschrokken de auto aan de kant en vraagt wat er in vredesnaam aan de hand is. 'Ze hebben een bezoek gebracht aan het asiel in Tuzla en een aantal honden kunnen bevrijden. Ze konden zich naar binnen kopen en hebben als een razende 7 honden gepakt waarvan ze wisten dat iemand er een speciale band mee had. Er waren er ook een aantal die ze niet te pakken kregen en ze hadden maar een paar minuten om weer weg te komen,' vertel ik Fred. 'Eén van de honden die ze mee hebben kunnen nemen is een pitbull, jouw Bulka.' We durfden niet te geloven dat zij bevrijd was, samen met nog twee van mijn lievelingen, Ostri en Blue. Bulka was uit zichzelf in de auto gesprongen toen ze de kans zag, een eigen beslissing, de enige weg uit de hel.

Trillend en stuiterend van de adrenaline vervolgen we onze reis naar Bosnië. Het duurt nog een hele nacht voor we de honden eindelijk in onze armen kunnen sluiten. Eindelijk komen we aan, we gaan direct naar "onze" honden en knuffelen ze. Fred is dolblij met zijn Bulka, duidelijke herkenning in haar ogen en ze doet er alles aan om hem weer in te pakken, met succes.

Bulka vindt haar nieuwe thuis in het asiel van Orasje, want vanwege de wetgeving rondom pitbulls kunnen we haar onmogelijk herplaatsen. We willen niet het risico nemen dat ze onderweg in beslag genomen zal worden. Bovendien heeft Bulka het prima naar haar zin in Orasje. Ze zit daar goed en het is al grote winst dat ze is verhuisd van Tuzla naar Orasje.

Weer drie jaar later, het is inmiddels september 2010. De pitbullwet is afgeschaft en in Nederland zit een opvanggezin klaar. Bulka komt naar Nederland. Drie jaar na de reddingsactie voelt het als een bevrijding dat Bulka nu werkelijk haar kans krijgt. De aangepaste adoptieprocedure zou ervoor zorgen dat alleen serieuze gegadigden in aanmerking konden komen om Bulka te adopteren. Slechts 5 minuten heeft de Bosnische engel ter adoptie gestaan, daarna was ze geplaatst.

Door wie?

Toen ze eenmaal op de website verscheen als te adopteren hond gaf Suze een seintje aan Fred dat zijn hartje ter adoptie stond. Fred schrok en ging direct aan de slag. Na een hartig gesprek met elkaar besloten Suze en Fred dat er maar één gezin geschikt zou zijn, dat van hun zelf!
Fred stuurde een mail alsof hij een vreemde was die in aanmerking wilde komen voor adoptie van Bulka. Gelukkig werden we goed gekeurd.

Fred was vanaf dag één verliefd op Bulka, en dat voor iemand die niet zo'n hondenmens is. Het zegt heel veel over Bulka, haar zachte aard en lieve warme persoonlijkheid. Bulka is zeker na alles wat ze mee heeft gemaakt een terecht symbool geworden voor alle honden waar we dagelijks keihard voor werken, om de toekomst te verbeteren en te veranderen, voorgoed.

Na een paar prachtige jaren bij ons, hebben we met een hart vol liefde en verdriet afscheid van haar genomen in 2015.

Op de foto links bovenin de eerste dag dat Fred Bulka ontmoette in januari 2007. De foto rechts bovenin is de dag dat ze in het nieuwe asiel kwam en ze Fred weer terugzag in september 2007. De onderste foto is van oktober 2015, vlak voor dat we afscheid van haar namen